BASIN AÇIKLAMASI

Volkan Konak'ın Doğan Müzik Company tarafından yayınlanmış "Maranda" isimli albümü bir süredir Laz dili ve kültürü için uğraş verenlerin gündemini işgal etmiş vaziyette. Bu işgalin ilk sebebi söz konusu albümün 7. şarkısı. Konak bir Megrel(Laz) halk şarkısı olan "Didou Nana"ya Türkçe söz yazmış, şarkının adına "Dido" demiş, nakarat kısmında da şarkının orijinalinin nakarat kısmından alınmış Megrelce kelimeler kullanmış ve ortaya tabiri caizse kişiliksiz ve kimliksiz bir şarkı çıkmış. Bu kişiliksizlik ve kimliksizlik sadece yukarıda saydığım nedenlerden ötürü hasıl olmuş değil. Konak şarkının müziği için "anonim" demiş. Folklorik açıdan çok önemli bir bilgiyi, şarkının bir Megrel halk şarkısı olduğu bilgisini, albümünde belirtmemiş. Yalnızca Kazım Koyuncu'ya teşekkür etmiş. Belli ki Konak bu şarkıyı Koyuncu'dan öğrenmiş. Önce bu hatanın kötü bir niyet taşıyamayacağını ortada bir özensizlik olması gerektiği düşünüldü. Ancak tam da biz bu özensizliği tartışırken Konak'ın Tempo dergisinde yayınlanan bir röportajı herşeye tuz biber ekti. Berrin Karakaş soruyor, Konak cevaplıyor:

"- Albüme geri dönersek, 'Dido' diye Lazca bir parça yapmışsınız. Bilir misiniz Lazca?

Lazca bilmem. Çok lokal bir dil. Ben hayatım boyunca dağın arkasını merak etmişimdir. Küçülmeyi sevmem. Tamam sonunda bir kültür ama daha global bir dil öğrenmeyi tercih ederim. Laz olsaydım belki öğrenirdim ama Laz da değilim.

-Bizde bütün Karadeniz Laz gibi algılanır ama.

Ardeşan gibi birkaç köyde kalmış, asimile olmuş, toplasan 2 bin 500 Laz vardır aslında. Ama bizde Samsun'dan Artvin'e herkese Laz derler.

-Lazların keyfi yerinde zaten degil mi? Kimlik aramak gibi bir dertleri yok.

Deniz insanından sorun gelmez, dünyalıdır çünkü. Bakın Ortadoğu'da sorun bitmez çünkü kara insanıdır onlar."

Aslında bu diyaloğu okuduktan sonra fazla söze hacet yok. Ama biz yine de taşları yerli yerine oturtalım ki sağlam bir zeminde yürüyebilelim. Konak'ın albümünde yer alan söz konusu şarkı Lazca değildir. Yukarıda da belirtildiği gibi şarkıya Konak tarafından Türkçe söz yazılmıştır. Doğrudur Konak Lazca bilmez ve Laz değildir. Ancak bu durum Lazları "ötekileştirerek" saldırmayı haklı gösterir mi? Lazca bilmek küçülmek midir? Konak küçülmekten korktuğu için mi güzelim "Didou Nana"ya Türkçe söz yazdı? Peki böyle yaparak büyüdü mü?

Ardeşen 1953'ten beri ilçedir ve nüfusu 58.000'in üstündedir. Bir Ardeşenli olarak yüksek sesle ifade etmeliyim ki doğrudur Ardeşenliler Lazca'yı ve ona sahip çıkmasını iyi bilirler. Konak'ın sahne performanslarından anladığımız kadarıyla kıvrak bir zekâya sahip olduğu aşikardır. Karanlık olan nokta ise Konak'ın verdiği bu 2500 rakamıdır. Belki de Konak bu 2500 rakamını geçtiğimiz yaz Kazım Koyuncu ile birlikte verdiği Açık Hava Tiyatrosu konserinden hatırlamaktadır. Daha kötüsü bu rakam bir küçük görme aracı, ötekine tu kaka diyerek kendini yukarıya koyma çabasıdır. Neden böyle bir çaba?

Berrin Karakaş ise bir noktada haklı. Evet, biz Lazların kimlik aramak gibi bir derdi yok. Açık ve net; biz Laz'ız, anadilimiz Lazcadır. Keyfimizin yerinde olduğu ise büyük bir yanılgı daha da ötesi manipülasyondur. Hayır keyfimiz yerinde değil. Dilimiz ve kültürümüz yok olma tehdidiyle karşı karşıya ve biz Türkiyeli Lazlar olarak 10 yılı aşkın bir zamandan beri bu tehdide karşı mücadele etmekteyiz. Bu mücadelede yargılananlarımız oldu, şaibeli trafik kazalarında ölenlerimiz, hastalananlarımız oldu. Şarkılarımız, kitaplarımız, dergilerimiz, radyo programlarımız, sitelerimiz, çocuklarımız oldu ve olmaya da devam edecek. Yanlışın, yalanın, içini boşaltmanın karşısında durmak sorumluluğumuzdur. Elbette her mücadelenin kendine özgü dinamikleri vardır. İşin trajik yanı kendimize dost bildiklerimize, doğruları bilmesi gerekenlere gerçekleri ve doğruları hatırlatmak zorunda kalmaktır.

Kültürler, daha özelde halk şarkıları yüzyılların birikimini taşırlar. Kültürü, egemen kültürler tarafından talana uğramış bir halk olarak bizim için bir notanın, bir hecenin dahi önemi büyüktür. Bu bağlamda şarkılarımıza yani kendimize sahip çıkmak, her türlü talana ve inkara karşı durmak tarihsel bir sorumluluktur. Hassasiyetimizin gerekçesi de budur.

Av.Mehmedali Barış Beşli
Eski Ogni Dergisi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü