Uyarı: Bu yazıda Lazca sözcükler için Alboni Font Kullanılmıştır Windows\Fonts... dizininde Alboni Font olmayanlar karakterleri yanlış görecektir bunun olmaması için Windows\Fonts dizinine Alboni Font'u Buradan Download edebilirsiniz.. Ayrıntılı bilgi için LazuriPC sayfamızı okuyunuz.

 OÖİTXALEPE - BİLMECELER

1) Xô. Ar üayas jur wiwila golaâin (Ofidepe)
1) Arş. Ar üaya cur wiwila golazun (Ofidepe)
1) Tr. Bir kayada iki yılan uzanmış (Kaşlar)

2) Xô. Ela-vela, dunya alemik icers emuşi nena (Oüa)
2) Arş. Ela-vela, dunya alemi iceray himuşi nena (Oüa)
2) Tr. Ela-vela dünya alem inanır onun sözüne (Okka : Bir çeşit ölçü birimi)

3) Xô. Kra uğun, camuşi va ren; ncaşa eyulun, üoçi va ren; öaups öaups xoca va ren. (Penwe)
3) Arş. Kra uğun, camuşi var on; ncaşa eyulun, üoçi var on; nöaruy nöaruy Xoca var on. (Penwe)
3) Tr. Boynuzu var camış değil, ağaca çıkar adam değil, yazar yazar hoca değil (salyangoz)

4) Xô. Dunya mugvala ren, soti neüna va ren, doloxe milleûi molobğun, ar demirik gonwüips. (Qoqore)
4) Arş. Dunya mugvala on, soti neüna var on, doloxe milleûi molobğun, ar demiri gonwuy. (Ore)
4) Tr. Dünya yuvarlaktır, hiçbir yerinde kapısı yoktur, içinde insanlar doludur, bir demir içini açar (Kabak)

5) Xô. Ar üayas onûule ren, goğoberi en xçe dişkaten (Nunüu)
5) Arş. Ar üayas onûule on, ğoberi-muşi kçe dişkaten (ôici)
5) Tr. Bir kayada Pencere, beyaz tahtayla çevrilmiş (Ağız)

6) Xô. Otxo cumak ar burğis gepsipan. (Puciş buâepe)
6) Arş. Otxo cuma ar burği cepsaman. (Pucişi buâepe)
6) Tr. Dört erkek kardeş bir burği’ye* işerler (İneğin memeleri)

7) Xô. Üa-üa-üa-üa, doôi ar bere, ne xe uğun ne üuçxe, mugvala ren hem bere. (Makvali)
7) Arş. Üa-üa-üa-üa, doôi ar bere, ne xe uğun ne üuçxe, mugvala on ham bere. (Makfali) 
7) Tr. Gıt gıt gıdak, bir çocuk yaptım yuvarlak, ne eli var, ne ayağı  (Yumurta)

8) Xô. İpxors, ipxors va iâğen; gyayi va meçana ğurun. (Daçxuri)
8) Arş. İmxoy, imxoy var iâğen; cari var meçana ğurun. (Daçxuri)
8) Tr. Yer yer doymaz, yemek vermezsen ölür (Ateş)

9) Xô. Üinçi va ren, putxun; nâi va ren naéonen; irişen loéa, irişen mçoxa ren. (Nena)
9) Arş.Üinçi var on, putxun; nâi var on, naéonen; irişe loéa, irişe mçoxa on. (Nena)
9) Tr. Kuş değil ama uçar, diken değil ama batar, her şeyden tatlı, her şeyden ekşi (Dil)

10) Xô. Mpalu var iöüomen. (Ncumu)
10) Arş. Mpalu var işkomen. (Ncumu)
10) Tr. Yavan yenmez. (Tuz)

11) Xô. Jur cumalepe manâagerepe renan, ar duyla ikoman, artikati var içinoman. (Tolepe)
11) Arş. Cur cumalepe manâagerepe onan, ar duyla ikuman, artikarti var içinaman. (Tolepe)
11) Tr. İki kardeş komşular, aynı işi yapar ama birbirlerini tanımazlar. (Gözler)

12) Xô. Pimpili kuğun, üoçi va ren; molla mo giçkiûan. (Txa)
12) Arş. Pimpili kuğun, üoçi var on; molla mo gişüurûan. (Txa)
12) Tr. Sakalı var adam değil, molla sanmayın. (Keçi)

13) Xô. Xe do üuçxe va uğun, gza gorums, koâirui ulun. (wüari)
13) Arş. Xe do üuçxe var uğun, gza goruy, koâiruyi ulun. (wari)
13) Tr. Eli ayağı yoktur, yol arar, bulunca gider. (Su)

14) Xô. Cebis va dologadven, nunüu va amagadven, loéanoba-muşi iris kuçkin, irişen nostoneri ren. (Nciri)
14) Arş. Cebi var dologadven, ôici var amagadven, loéanoba-muşi iri kuşkun, irişen nostoneri on. (Nciri)
14) Tr. Cebe koyamazsın, ağıza alamazsın, tadını herkes bilir, her şeyden tatlıdır.(Uyku)

15. Meg. Otxi jima koçi arti kudi giortu.
15. Arş. Otxo cumaşa ar kudi mootfey. (Pucişi buzepe)
15. Tr. Dört kardeşe bir şapka konuldu. (İneğin memeleri)

16. Meg. Çkimi çiçe orûvinias dğas wegiontinöi.
16. Arş. Şüimi wulu livadi ôoûe var mtuy. (N3a)
16. Tr. Benim küçük Sebze bahçemde hiç kar yağmaz. (Gökyüzü)

17. Meg.Çkimi çiçe ortvinia çe kvat epşare.
17. Arş. Şüimi wulu livadi kçe kfalepete opşeri. (ôici)
17. Tr. Benim küçük Sebze bahçem beyaz taşlarla dolu. (Ağız)

18. Meg. Meurcu, mourcu do kvale vegioxunuanc. (nişi)
18. Arş. Ulun mulun do noveli va naşüuy. (Feluüa)
18. Tr. Gider, gelir de iz bırakmaz. (Kayık)

19. Meg. Gale çe do dinoxole gverdi çe do gverdi çita. (Markvali)
19. Arş. Gale kçe do doloxe gverdi kçe do gverdi möita. (Makfali)
19. Tr. Dışı beyaz, içi yarı beyaz ve yarı kırmızı. (Yumurta)  

20. Meg. Uças çita gakvarkval. (çuani do daçxiri)
20. Arş. Uçaşi galendo möita goüorun. (Öuröi do daçxuri)
20. Tr. Siyahın etrafında bir kırmızı dolanır. (Kazan ve Ateş)  

21. Meg. Arti pişkosali miğu do iro şoliri re. (nina)
21. Arş. Ar xavli komiğun do irote ğvareri’n. (Nena)
21. Tr. Bir havlum var da her zaman ıslak. (dil)  

22. Meg. Arti şkartuni miğu, ôüiçi do vamaüiç. (şara)
22. Arş. Ar eyotfala komiğun, dopüoûi dopüoûi do var ikoûu. (Gza)
22. Tr. Bir Yorganım var, katladım, katladım da katlanmadı. (Yol)

Kısaltmalar:

• Arş(Arûaşeni-Ardeşen)

• Xô(Xoôa-Hopa)

• Meg(Megreli-Megrel)

Kaynak:

• Gamp3anebi Guram Üartozia, Lazuri  ûeksûebi 1

• Bleichsteiner, Robert ‘Kaukasische Forschungen’ 1.Teil (Kafkas Araştırmaları, 1.Bölüm), Viyana 1919, Verlag des Forschungsinstitutes für Osten und Orient, Sayfa 156 ve 157.  Bleichsteiner’in Bilmeceler için yararlandığı kitap: Iw. Ja. Petrow, Mingrel`skie teksty S.K. X 2 Sayfa 257

*tazeyken yapraklarından yemek de yapılabilen, ırmak kenarlarında, sulu ortamlarda yetişen, geniş yapraklı bir bitki türü

Çeviriler: Şive: Arş. & Türkçe. Arzu Kal, Almanca > Türkçe: Mahir Yıldız