KARADENİZ HALKININ YOL YAPMA BAHANESİYLE DENİZDEN KOPARILIŞININ HİKAYESİ |
Geçtiğimiz yaz, İnebolu ve Abana'da gösterimi engellenen Karadeniz Sahil Yolu
projesiyle ilgili belgesel, TRT'den "En İyi Belgesel" ödülü aldı. İnebolu
Belediye Başkanı İdris Güleç, belgeselin kentteki gösterimini hakaretlerle
yarıda kesmiş ve "Başbakanımı çevre düşmanı gösteriyor" diye karşı çıkmıştı.
Temel Reis, takasıyla denizinin arasına "Karadeniz
Sahil Yolu" giren, hayatı Trabzon ve Vakfıkebir'de geçmiş kendi halinde bir
balıkçı. Sahil yolu öyle hızlı inşa ediliyor ki, akşam deniz kıyısında bıraktığı
takasını Temel, sabah otoyolun arkasında yani karada buluyor. Takasını yeniden
denize taşımak isterken de taka kırılıyor. Temel Reis, Rüya Arzu Köksal ve Aydın
Kudu tarafından çekilen "Son Kumsal" adlı belgeselin kahramanlarından sadece
biri. Son Kumsal, Samsun – Trabzon arasındaki sahil yolu yapılırken yaşanan doğa
tahribatını, yöre halkının düşüncelerini anlatan bir yapıt.
Son Kumsal'ı Türkiye, geçtiğimiz yaz yaşanan sansür
tartışmalarıyla tanımıştı. Karadeniz'in birçok kentinde yapılan gösteriler,
İnebolu ve Abana'da engellenmiş, belgeselin yapımcıları İnebolu Belediye Başkanı
ile tartıştıktan sonra apar topar kenti terk etmek zorunda kalmışlardı.
İnebolu'nun AKP'li Belediye Başkanı İdris Güleç, Başbakan Erdoğan'ın belgesel
içerisinde çevre düşmanı olarak gösterildiğini belirterek, "Bu yolu Sayın
Başbakan Erdoğan mı yaptırdı? Yıllar önce başlanmış projeyi bitirdi" diyerek
gösterimi yarıda kestirmişti. Güleç, Kudu'nun, "Devamını izleseydiniz, biz
Başbakan'a karşı bir şey yapmıyoruz" yanıtına da, "Benim canımı daha fazla
sıkmadan çek git" karşılığını verdiğini öne sürmüştü. Olayın ardından belgesel
ekibi, kendilerini güvende hissetmedikleri için o gece kenti terk etmişti. Bir
sonraki gün Abana'da yapılması planlanan gösterim de Kaymakamlık tarafından
iptal edilmişti.
Yapımcılardan Aydın Kudu, TRT'den aldıkları
birincilik ödülü için, "Yönetici konumunda bulunan atanmış veya seçilmiş bazı
yetkililer, ödülün anlamını kavrayabilirlerse bu iyi bir mesaj olabilir. Umarız
olur ve bundan böyle anlamsız gerekçelerle benzer engellemeler yaşanmaz" diyor.
İnebolu'da filmi "Başbakanımı çevre düşmanı gösteriyor" diye sansürleyen AKP'li
Belediye Başkanı'ydı, Abana'da ise topu Kaymakam'a atarak "sorumluluk almayan
CHP'li Belediye Başkanı" diyen Kudu, "İki farklı parti ancak sonuç nerdeyse
aynı" diyor. Belgeselin yönetmeni Rüya Arzu Köksal, proje aşamasında Kültür
Bakanlığı'ndan alınan desteğin anlamlı bir adım olduğunu, birincilik ödülüyle
TRT gibi resmi kurumların benzer açılımlar içerisinde olmasının mutluluk verici
olduğunu söylüyor.
Birincilik ödülüyle beraber 25 bin YTL ve üç yıl
boyunca TRT'de gösterim hakkı kazanan belgeselin yönetmeni Rüya Arzu Köksal ise
ödülü değerlendirirken, "Denize, hele Karadeniz gibi azgın bir denize yol
yapmaya kalkışmanın doğru bir şey olmadığının tüm yetkililer farkında. Anca çok
sayıda ve güçlü çıkar grupları doğayla inatlaşma ısrarlarından vazgeçmiyor.
Karadeniz'in doğu kıyılarında yapılan doğa katliamının batı tarafında
tekrarlanmaması için yapacak çok şey var" diyor. Belgesel Sinemacılar
Birliği'nin, Belediye Başkanı Güleç hakkında açtığı kamu davası da sürüyor.
Güleç, anayasada karşılığı bulunan, sanatı ve düşünceyi yayma özgürlüğü, seyahat
özgürlüğü, sanatın ve sanatçının korunması gibi temel normları ihlal ettiği
gerekçesiyle dava edilmişti.