19
dilek kipi
19. Hareket fiili: Dilek Kipi (
Üvandapa)
Dilek kipi genelde gerçekleşme ihtimali az veya hiç olmayan koşulu anlatır.
Yöreye göre teklif veya ricayı da anlatır.
19.1. Yapım ve Çekim
Dilek kipinin yapımı ve çekiminde yöresel büyük fark vardır.
19.1.1. Atina
ôûaxiüo: |
(1) ben kırsam |
|
(2) ( teklif olarak)
ben kırsam? |
ûaxiüo |
|
ûaxuüo |
|
ôûaxitüo ~
ôûaxiüot |
|
ûaxitü
p ~ ûaxiüot |
|
ûaxeües |
|
19.1.2. Çamlıhemşin, Arûaşeni
ôûaxiüo: |
(1) ben kırsam |
|
(2) ( teklif olarak)
ben kırsam? |
ûaxiüo |
|
ûaxuüo |
|
ôûaxiüot |
|
ûaxiüot |
|
ûaxeüoy |
|
19.1.3. Viwe
ôûaxiüo: |
(1) ben kırsam |
|
(2) ( teklif olarak)
ben kırsam? |
ûaxiüo |
|
ûaxuüo |
|
ôûaxitüo |
|
ûaxitüo |
|
ûaxesüo |
|
19.1.4. Arhavi + Hopa + Borçka
ôûaxaûiüo
(n): |
keşke ben
kırsaydım |
ûaxaûiüo
(n) |
|
ûaxaûuüo
(n) |
|
ôûaxaûiûüo
(n) |
|
ûaxaûiûüo
(n) |
|
ûaxaûesüo
(n) |
|
Örnek (Evuli)
►
Bere donciriüo. Çocuğu
uyutsan (uyutur musun ?).
►
Hak komoxtiüo. Buraya gelsen
(gelir misin ?).
►
Ma-ti mendemiyoniüo. Beni de
götürsen (götürür müsün ?).
►
Lazuri karûalepe minöariüo.
Bana Lazca mektuplar yazsan (yazar mısın ?).
►
Nandidik motalepe-muşis Lazuri usinapuüo
. Büyük anne torunlarına Lazca konuşsa.
►
Ma-ti skani şuüuri pskudiüo.
(Keşke) Ben de senin kadar yaşasam.
►
Hawi heya-ti Môolis
orûuüo.
(Keşke) Şimdi ben de İstanbul'da olsam.
►
Nana-süani-ti hak komoyoniüo.
(Keşke) anneni de buraya getirseydin.
Olumsuz (Varenoba)
►
Bere var onciriüo. Çocuğu
uyutmasan.
►
Hak var moxtiüo. Buraya
gelmesen.
►
Dido méudi var isinapiüo.
Viw. Çok yalan konuşmasan.
►
Nena var iüo . Ses
çıkarmasan (sussan).
►
Tolepe gonwiüo
do ma memowüediüo
. Viw. Gözlerini açsan ve
bana baksan .
Soru
►
Bere dovonciriüo -i ?
(Acaba) çocuğu uyutsam mı ?
►
Hak moxtiüo -i ? (Acaba)
buraya gelsen mi ?
►
Ma-ti visinapiüo -i ? (Acaba)
ben de konuşsam mı ?
►
Si mutu mekçiüo -i ? viw.
(Acaba) sana bir şey versem mi ?
►
Lazuri möariüo
-i ? (Acaba) Lazca yazsam mı ?
Olumsuz soru
►
Bere var vonciriüo -i ?
(Acaba) çocuğu uyutmasam mı ?
►
Hik var vidiüo -i ? (Acaba)
oraya gitmesem mi ?
►
Si mutu var mekçiüo -i ?
(Acaba) sana bir şey vermesem mi ?
19.2. Cümlebaşı edatı ile
19.2.1. Üo
►
Üo igzali do nak idare idi. Yeter ki git de nereye gidersen git.
►
Üo oxori-muşis doxedas do uşüun
steri as. Yeterki evinde otursun da bildiğini yapsın.
►
Üo moxûas do muti var diöis.
Gelsinde bir şey lazım değil, yeterki gelsin.
►
Üo moğas do uşüun sûeri
as. (Yeterki) getirsin de bildiği gibi yapsın.
►
Üo ham dulya-şüimi diyas
do ôoûe
vati mefûa. (Yeterki) bu
işim olsunda bir daha gelmem.
►
Üo mo ibgaras do muti-na gorasere mepçare . (Yeterki) ağlamasında
ne isterse vereceğim.
19.2.2. Egizila
►
Egizila komepçiüo do henteres
uğuûuü
p viw. Keşke (onlara)
verseydim de onlarda kalsaydı.
►
Egizila hek borûiüo
do si a kogziriüo viw.
Keşke orda olsaydım, seni görürdüm.
DİDİ LAZURİ NENAPUNA ÇIKTI ! |
|
Lazcanın Yazıya Geçirilmesinde Tarihsel Bir Adım!...
Bugüne kadar hazırlanmış en kapsamlı Lazca sözlük
Didi Lazuri Nenapuna, 17 yıl süren detaylı bir alan araştırması ve kaynak taraması sonucu vücuda getirilmiş, Lazcanın bütün diyalektlerini karşılaştırmalı olarak ele alan, Lazca üzerine yapılmış en uzun süreli çalışma olması itibariyle alanında tek!...
- Seri/Sıra No.: Chiviyazıları: 244/Mjora:45
- ISBN: 978-975-9187-40-8
- 25 Bin Lazca kelime
- Binlerce deyim ve atasözü
- Detaylı olarak incelenmiş fiil biçimleri
- Türkçe ve Latince karşılıklarıyla bitki ve hayvan adları
- Her kelime için çok sayıda Lazca örnek ve açıklama
- 1160 sayfa / Büyük boy / Sert kapak
- Adres: Mühürdarbağı sk. 8/1 Kadıköy İst.
- Tel.: 0 216 414 91 13/fax: 0 216 414 97 93/e-mail: bilgi@chiviyazilari.com
|
|
Lazuri.Com |
|
|
|
|
|
|